жылқы

жылқы
Жылқы жасы. этногр. Ер жігіттің 20-30 жас аралығы. 20 жастан 30 жасқа дейінгі жасты «ж ы л қ ы ж а с ы» деп атап, оларға жылқының 20 қасиетін меңгеру, жеті қараңғыда адаспай жол табу талабы қойылады (А. Нүсіпоқасұлы.., Ағаш бесік., 2, 14). Жылқы желкек. бот. Жылқы жақсы жейтін шөп (желкек). Ж ы л қ ы ж е л к е к т е р ақбөріктеніп, айкөріктеніп үлгерген екен (М. Байғұт, Бұла бұлақ, 357). Ж ы л қ ы к ү з еу . К ө к т ем ш ы ғ а жылқының жал-құйрығын қысқартып қырқу науқаны. Ж ы л қ ы к ү з е у әдетте үркер жерге түсердің алдында, жұма мен сейсенбіден басқа күндері жүргізіледі (Қаз. этнография., 3, 251). Жылқы тістеуік. Жылқының алдыңғы күрек тістерімен шөпті қырқып жеуі. Осы сияқты басқа малдардың да шөпті қалай жейтінін білдіретін мынандай сөз тіркестері туған: ж ы л қ ы т і с т е у і к, сиыр жұлма, қой іскек, ешкі шөпшек (Балдырған, 1971, №9, 18).

Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. . 2014.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Смотреть что такое "жылқы" в других словарях:

  • жылқы жүрісі — Жылқының аяқ басуы …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • жыл — Жылдың жерге түскен күні. 22 наурыз (жылдың бірінші күні) осылай аталады. Жыл шығып тұрған мал. Жыл бойы семіз жүретін мал. Мал тұмсығын қанататын болсаң көк ісек адам ұялтпас. Ылғи ж ы л ш ы ғ ы п т ұ р ғ а н м а л. Бәрі жарай бермейді (М.… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • жылқы таңбалау — Жылқының есебін жүргізу үшін қолданылатын шартты белгі …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • жылєтка — кы, ж. Пн. 1. Бритовка. Найліпшы жылєткы до голіня сут шведскы. 2. Вид верхньої, під піджак, без рукавів одежі …   Словник лемківскої говірки

  • жылқышы ата — көне Жылқы малының пірі, иесі …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • жылқының қара құмағы — (Көкш., Қ ту) жылқының кепкен тезегі. Ж ы л қ ы н ы ң қ а р а қ ұ м а ғ ы н жинап түтін салмаса сары маса көбейіп кетті (Көкш., Қ ту) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • жылқының мөрі — (Монғ.) жылқының алтыдан кейінгі жасында тісінің қыры тегістеліп, қара дақ болуы. Осы ж ы л қ ы н ы ң м ө р і пайда болған тісінің қыры тегістелген кезін тілдігін басқан дейді (Монғ.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • жылқышылап — үст. Жылқы құсап, орнынан бірден тұрып кету. Ендігі заманда жас асып, бұрынғыдай ж ы л қ ы ш ы л а п тұрмай, сиыршылап тұратын халге жеткенде береке бірлікті от басы, ошақ қасынан күтермін (К. Ахметбеков, Ақдала, 2, 224) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • жыл — Он екі айлық мезгіл …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • жыл кұсы — Күзде жылы жаққа ұшып кетіп, көктемде оралатын құстар …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»